لرزش دست و پا و اضطراب فرزندان شما هنگام پرسش پای تخته

  در یکی از تالارهای شهر در جمع  والدین و جلسه انجمن اولیا و مربیان ، در مورد اثرات سوء نمره گرایی (بیست گرایی) دانش آموزان و  خانواده های آنها سخنرانی  داشتم . و اثرات سوء نمره گرایی صرف  و گرایش دانش آموزان به حفظ طوطی وار مطالب به جای  یادگیری پژوهش محور ،را معرفی نمودم که مورد توجه حضار قرار گرفت و اینکه خیلی ها( به اعتراف خواشان) دریافتند اصرار وفشار زیادی بر فرندان خود در منزل برای کسب نمرات 20 داشته اند . و برای آنان موضوع به خوبی تشریح گردید که : نمره 20  و رقابت بسیار فشره برای آن که گاها" منجر به بروز درگیریهای ادامه دار دانش آموزان و حتی خانواده ها با هم  می شود ، ضرر بیشتر ی خواهد داشت  تا گرفتن نمرات دیگر . مخصوص" اینکه دانش آموز  از اینکه  هر روز  حامل  نمره 20 برای خانواده خود نباشد،  احساس نا امیدی و یا بی کفایتی خواهد کرد! به جای آن پیشنهاد شد با همکاری کادر مدرسه ، روشهایی را برای کاهش سطح اضطراب و فشار دانش آموزان در محیط مدرسه ، برای کسب صرف نمره و حفظ مطالب برگزینند ...

   مدتی بعد یکی از حضار جلسه که پدر یکی از دانش آموزان مدرسه بود ، و به عنوان معلم راهنمایی خدمت می کرد، روشی را برای کاهش اضطراب دانش اموزان هنگام پرسش پای تخته ، درخواست کرد . ( اینکه روش پرسش پای تخته تا چه اندازه مفید و لازم  و یا منسوخ شده است ، بماند) . با وی هماهنگ کردم که اگر ممکن است این روش را که در نوع خود جدید  هم نیست پیاده نماید  گرچه بر خلاف  روش های معمول سایر معلمان مدارس باشد . در سالهای قبل معمولا" رسم بود که  مثلا  5 یا  6 دانش آموز به پای تخته  آورده می شد و به نوبت پرسش هایی از نفر اول می شد و اگر بلد نبود به نفر دوم و گاهی تا نفر ششم هم می رسید و اگر  بلد نبود (حدود یک سوم از بیست را ازدست می داد) ، پرسش دوم مطرح می شد و معمولا" به 3 یا 4 پرسش ختم می شد  یعنی هر پرسش چیزی حدود 7 یا 5 نمره ! . البته این نوع پرسش مزایا و معایبی دارد که  جای طرح آن نیست و در کتب روش تدریس در مورد آن سخن گفته شده است .

به اظهار دانش آموزان و والدین آنها  رفتن پای تخته و پاسخگویی به پرسش ها از بدترین خاطرات آنهاست  اینکه   شاید  دست و پایشان بلرزد ، با تمسخر  احتمالی دیگر دانش آموزان روبرو شوند ، دست پاچه شوند ، جواب را به یکباره فراموش  کنند ، زمان کمی برای فکر کردن داشته باشند ، قدرت تکلم خود را در اثر اضطراب از دست بدهند ، یا جواب را می دانسته ولی  جمله بندی فی البداهه را تمرین نکرده اند ، دهان و گلویشان خشک می شد ،  نگاههای  خشن یا سوالی معلم  آنها را دستپاچه می کرد ، فشار معلم برای زمان کم و تمام شدن مهلت  ، آنها را بیشتر  مضطرب می کرد و ...

                  در توضیح و توجیه کارکرد پرسش مصطلح  به نام  "پای تخته"  باید گفت : یکی از  کارکردهای پرسش شفاهی ، تقویت قدرت مصاحبه دانش آموزان  است  ولی چون امتحانات پایان سال  و یا امتحانات کنکور بدین شیوه بر گزار نمی شود ، آیا ضروری است به شدت بر اجرای  هر روزه آن مصر باشیم ؟  بنابراین هر ماه یک یا دو بار با توجه به صلاحدید معلم مربوطه ، امتحان کتبی  لازم است .  اما پیشنهاد شد برای  کاهش میزان اضطراب دانش آموزان اقدام ساده ای صورت گیرد :

       در صورت تمایل دانش آموز و معلم ، یک یا دو صندلی  روبرو یا به موازات  میز معلم ، در نظر گرفته تا دانش آموز به جای  سر پا ایستادن روبروی دانش آموزان بر صندلی قرار گیرد و با آرامش بیشتری  به پرسشهای معلم پاسخ دهد ، حالت  بشاش و شاد معلم هنگام پرسش شفاهی نباید از نظر دور شود ....

     اینکار ابتدا برای دانش آموزان قوی  که تقریبا" اضطرابی در این باره ندارند و سپس برای دانش آموزان  متوسط و یا دارای اضطراب و کسانی که صدا و  دست و پایشان می لرزد و دچار خشکی دهان شده ،نشستن روی صندلی روبروی معلم ، انجام شود . معلم در حین پرسش نگاههای با مهر و محبت به این دسته دانش آموز داشته ، با سر جملات وی را تایید کند ، با گفتن کلماتی  به وی روحیه داده ، حتی الامکان برای  کمی وقت فشار نیاورد ، مستقیما" در چشمان محصل نگاههای یکنواخت نداشته ، به سر و وضع دانش آموز از کفش و لباس گرفته تا موی سر وی  به صورت مستقیم و تکراری نگاه نکند و ... معلم نیز در توضیح  کار خود برای دانش آموزان شرح دهد که دانش آموز فرض کند که  انگار برای  مصاحبه و قبولی در یک جلسه استخدامی آمده و روبروی وی نشسته است ...

     بعد از یکماه از اجرای این روش ، تقریبا" تمام  دانش آموزان کلاس  به وضعیت عادت کرده و  به اظهار معلم ، هیچگاه نشانی از اضطراب شدید و لرزش دست و پا مشاهده نشد  و رغبت بیشتری  برای آمدن و نشستن روی صندلی و پاسخگویی  به درس را داشتند و سایر دانش آموزانی که از این بابت مشکلی نداشتند آزاد بودند حتی ایستاده و روبروی دانش آموزان دیگر به پرسش ها پاسخ دهند .